Do poruszenia tego tematu skłoniły mnie moje osobiste i zawodowe doświadczenia.
W zeszłym roku mój tato miał, na szczęście, niezłośliwy nowotwór szczęki, a w tym roku miałam pacjentkę onkologiczną w trakcie leczenia chemioterapią.
W mojej głowie przewijało się mnóstwo pytań typu: Czy jestem dobrym terapeutą? Czy mogę pomóc komuś, kto jest w trakcie leczenia raka i jest w delikatnym stanie?
Szczerze mówiąc bałam się nie tylko tego, że mogłabym wyrządzić więcej szkody niż pożytku, ale także tego, że mogłoby to zaszkodzić nawet mnie. I to pomimo tego, że refleksologia pomaga radzić sobie z trudnymi objawami i poprawia jakość życia.
Choć często słyszy się o raku, wielu terapeutów nie ma pewności co do właściwego postępowania i protokołu bezpieczeństwa. Zaczęłam zatem drążyć temat refleksologia w chorobie nowotworowej.
Życie z chorobą przewlekłą, taką jak rak, ma ogromny wpływ na zdrowie fizyczne i psychiczne. Podwyższony poziom stresu, niepokoju, bólu, nudności i niepokoju może mieć wpływ zarówno na pacjenta, jak i jego rodzinę, przyjaciół i opiekunów. I chociaż współczesna medycyna może pomóc złagodzić niektóre z tych objawów, nowe badania nad korzyściami płynącymi z medycyny integracyjnej skłaniają wiele osób do szukania innych sposobów pomocy w leczeniu.
Istnieje szereg terapii uzupełniających, które stają się coraz bardziej dostępne i uznawane, takie jak akupunktura/akupresura, masaż, reiki, medytacja, joga, tai chi, ziołolecznictwo, homeopatia czy arteterapia.
Czym jest refleksologia?
Refleksologia jest rodzajem masażu uciskowego i starożytną formą terapii. Dowody na jego użycie wskazują zarówno na Chiny, jak i Egipt już w 2330 r. pne. Podobne formy były również używane w Indiach, Ameryce Północnej, Europie i Japonii. Jest uważana zarówno za naukę, jak i terapię holistyczną i opiera się na przekonaniu, że na dłoniach, stopach, uszach znajdują się punkty połączone z każdą częścią ciała, w tym rdzeniem kręgowym, narządami, gruczołami i mózgiem. Podobnie jak w przypadku akupresury, kompresja jest stosowana w tych punktach, aby celować w określone „strefy energetyczne”.
Jak to działa?
Refleksologia działa poprzez rozbijanie wszelkich zatorów w naczyniach włosowatych i łagodzenie napięcia poprzez stymulację układu nerwowego. Uciskanie określonych zakończeń nerwowych wysyła sygnały do innych części ciała, pobudzając i przywracając naturalny przepływ energii.
Ponadto złogi toksyn, kwasu mlekowego, kwasu moczowego i nieorganicznego wapnia (czasami znane jako „kryształy”) są wypychane na zakończenia nerwowe i rozpraszane. A biorąc pod uwagę ponad 7000 zakończeń nerwowych w każdej stopie, ma to głęboki wpływ na całe ludzkie ciało!
Jakie są korzyści dla pacjentów z rakiem?
Refleksologia w przypadku raka może pomóc w wielu dolegliwościach, w tym w redukcji stresu, napięcia i niepokoju, stymulacji układu limfatycznego, zwiększeniu krążenia, zwiększeniu energii i opanowaniu bólu. Jako nieinwazyjna forma terapii stanowi alternatywę dla tradycyjnego masażu dla tych, którzy wolą unikać dotyku całego ciała. A ponieważ nie wymaga rozbierania się ani zmiany pozycji, może być idealnym rozwiązaniem dla osób bardzo chorych, których nie można poruszać podczas zabiegu lub dotykać w niektórych miejscach. Może również pomóc w zmniejszeniu nudności spowodowanych chemioterapią lub radioterapią.
Ogólnie uważa się, że refleksologia jest bardzo pomocna dla każdego, kto walczy z rakiem. Może pomóc poprawić jakość życia danej osoby, jednocześnie tworząc i utrzymując ogólne dobre samopoczucie, które ma kluczowe znaczenie dla każdego na drodze uzdrawiania.
Nowotwory są zwykle leczone za pomocą (jednej lub paru kombinacji): chemioterapii (chemii), radioterapii i operacji.
Chemioterapia (chemia) jest silnym leczeniem. Jest to leczenie systemowe, co oznacza, że oddziałuje na cały organizm, aby powstrzymać rozprzestrzenianie się raka na inne części ciała. Chemioterapia jest podawana przez personel medyczny, często jako zabieg ambulatoryjny w szpitalu lub gabinecie lekarskim, poprzez zastrzyk, lek doustny albo zewnętrzną aplikację na skórę. Chemioterapia ma na celu zabicie szybko rosnących komórek nowotworowych, ale inne szybko rosnące komórki organizmu również mogą ulec uszkodzeniu, co prowadzi do niektórych z poniższych działań niepożądanych.
Ogólne działania niepożądane chemioterapii dotyczą: szpiku kostnego (niedokrwistość, zwiększone ryzyko infekcji, siniaków), czasowej utraty włosów, komórek w jamie ustnej, przewodzie pokarmowym i rozrodczym (nudności, utrata apetytu, zaparcia, biegunka), a czasami obejmują uszkodzenie komórek w sercu, nerkach, pęcherzu moczowym, płucach i układzie nerwowym. Mogą wystąpić inne działania niepożądane, w zależności od rodzaju i ilości leków, ciężkości choroby i reakcji organizmu na nią.
Chemioterapia a refleksologia: Nie ma dowodów sugerujących, że refleksologia może mieć niekorzystny wpływ na pacjenta poddawanego chemioterapii. Nie ma dowodów na to, że refleksologia rozprzestrzenia raka; obecna literatura to potwierdza. Znajomość anatomii i fizjologii raka pokazuje złożoność komórki nowotworowej i sposobu, w jaki się rozprzestrzenia, a nie wynika po prostu ze wzrostu przepływu limfy lub krążenia.
Zatem postępowanie sprowadza się do zdrowia pacjenta i praktyki refleksologa - w pierwszym, aby nie narażać osłabionego układu odpornościowego (niski poziom białych krwinek) na infekcje lub wirusy, a w drugim, aby nie doprowadzić do zbyt silnego ucisku na bardziej wrażliwe tkanki.
Bezpieczeństwo refleksologa: Co do zasady chemioterapeutyki są na ogół wydalane z moczem i kałem, ale dwa leki eliminują się przez skórę: tiotepa i do pewnego stopnia cyklofosfamid (Cytoxan). Nie ma mocnych dowodów na to, aby nakazać noszenie rękawiczek podczas masowania pacjenta, ale refleksolog powinien nosić rękawiczki, jeśli: jest w ciąży lub może zajść w ciążę, pacjent otrzymał tiotepę w ciągu ostatnich 24 godzin lub więcej niż 24 godziny temu i nie kąpał się.
Radioterapia polega na wykorzystaniu wysokoenergetycznych cząstek, fal do niszczenia, uszkadzania komórek nowotworowych. Jest stosowany w leczeniu guza, więc wpływa tylko na tę część ciała, w której występuje nowotwór, ale podobnie jak chemioterapia może również uszkadzać zdrowe komórki. Radioterapię można stosować samodzielnie w leczeniu raka lub w celu złagodzenia powiązanych objawów, takich jak ból kości, ale często stosuje się ją w połączeniu z chemioterapią. Promieniowanie można podawać zewnętrznie lub wewnętrznie.
Promieniowanie wiązki zewnętrznej jest dostarczane przez sprzęt, podobnie jak promieniowanie rentgenowskie, i trwa tylko kilka minut. Jednak częstotliwość wynosi zazwyczaj pięć dni w tygodniu przez jeden do dziesięciu tygodni; radioterapia wewnętrzna (brachyterapia) polega na umieszczeniu radioaktywnego implantu wewnątrz ciała przy guzie. Niektóre implanty można usunąć po kilku godzinach lub dniach, a niektóre mogą pozostać w ciele na stałe, ze specjalnymi instrukcjami, aby unikać lub ograniczać czas z dziećmi lub kobietami w ciąży przez kilka dni, gdy radioaktywność się rozpadnie. Radioterapia wewnętrzna jest powszechna w przypadku raka piersi, szyjki macicy, jajnika, miednicy, głowy, szyi, płuc, krocza i prostaty.
Ogólne skutki uboczne radioterapii obejmują zmęczenie, problemy skórne, wypadanie włosów (łysienie), utratę apetytu, nudności i wymioty, niską liczbę krwinek. Inne działania niepożądane zależą od umiejscowienia i stopnia zaawansowania nowotworu oraz intensywności leczenia.
Radioterapia a refleksoterapia: W przypadku innych form pracy z ciałem, miejsca napromieniowania należy unikać podczas bezpośredniego leczenia dotykowego, ponieważ zasadniczo działa ono jak oparzenie. Refleksologia nie ma tego przeciwwskazania i można leczyć całe stopy, w tym odruchy w miejscach guzów. Refleksologia nie może w żaden sposób zakłócać leczenia radioterapią. Zabezpieczenie klienta sprowadza się zatem do utrzymywania klienta z dala od narażenia na infekcje lub wirusy oraz używania lżejszego dotyku do czasu określenia reakcji tkanek.
Bezpieczeństwo refleksologa: Po zabiegu radioterapii w organizmie nie ma materiału radioaktywnego, co nie stanowi zagrożenia dla refleksologa. Trwałe implanty promieniowania wewnętrznego są zwykle monitorowane w szpitalu, a do czasu opuszczenia przez pacjenta są uważane za nieradioaktywne, z zaleceniami dotyczącymi ograniczonego kontaktu tylko z dziećmi lub kobietami w ciąży i tylko przez kilka dni. Refleksolodzy, którzy są w ciąży lub mogą zajść w ciążę, mogą umawiać się na wizyty po tym okresie ostrzegawczym.
Rozważania dotyczące refleksologii pooperacyjnej są zgodne ze zwykłym protokołem refleksologii: najlepiej skonsultować się z personelem medycznym pod kątem ryzyka powstania zakrzepów krwi, ponieważ pozostają one przeciwwskazaniem. Gdy tylko klient zostanie oczyszczony z tego ryzyka, można przystąpić do refleksologii.
Ciekawe badania:
1.Badanie dotyczące refleksologii w leczeniu obrzęku limfatycznego po leczeniu raka piersi - https://www.cancerresearchuk.org/about-cancer/find-a-clinical-trial/a-study-looking-reflexology-manage-lymphoedema-after-breast-cancer-treatment#undefined
2. Wpływ refleksologii stóp na nudności i wymioty wywołane chemioterapią u pacjentów z rakiem przewodu pokarmowego lub rakiem płuc: randomizowane badanie kontrolowane - https://cancer.jmir.org/2021/4/e25648/
3. Refleksologia i rak - https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2452336417301061